TÌM HIỂU ỨNG DỤNG VÀ LƯU Ý KHI DÙNG XÍCH 40 (XÍCH 08B)

Ứng dụng của xích 40 (ANSI) / 08B (ISO)

So với xích 35/06B (9.525mm) mà chúng ta đã thảo luận, xích 40/08B (12.7mm) có kết cấu lớn hơn, chốt và con lăn dày hơn, cho phép nó chịu được tải trọng cao hơn đáng kể và phù hợp với các ứng dụng đòi hỏi sự bền bỉ hơn.

Đây là "ngựa chiến" thực sự trong nhiều ngành công nghiệp:

1. Hệ thống băng tải (Conveyors)

Đây là ứng dụng phổ biến nhất của xích 40/08B.

• Băng tải lưới: Dùng để chạy các băng tải lưới inox trong các lò sấy, lò hấp, hoặc dây chuyền rửa rau củ quả.

• Băng tải thực phẩm: Sử dụng trong các máy chế biến thịt, cá, dây chuyền sản xuất bánh kẹo, đồ uống.

• Băng tải đóng gói: Truyền động cho các dây chuyền phân loại sản phẩm, máy đóng thùng carton, máy xếp hàng lên pallet (palletizer) cỡ nhỏ.

2. Máy móc nông nghiệp

• Máy gặt đập liên hợp: Dùng cho các bộ truyền động phụ (không phải bộ truyền động chính hạng nặng).

• Máy chế biến nông sản: Máy sàng lọc, máy phân loại, máy sấy nông sản.

3. Ngành chế biến gỗ

• Sử dụng trong các cơ cấu đưa phôi của máy cưa, máy bào, máy chà nhám.

4. Máy móc công nghiệp nói chung

• Bộ truyền động sơ cấp: Truyền động từ động cơ giảm tốc đến trục máy chính trong các máy trộn (mixer), máy khuấy, máy thổi khí cỡ nhỏ và trung bình.

• Hệ thống nâng hạ: Dùng trong các cơ cấu nâng hạ cửa kho, cửa lò, hoặc các bàn nâng cơ khí (scissor lift) loại nhẹ.

  
  

Những điểm cần lưu ý khi sử dụng

Vì xích 40/08B thường làm việc ở mức tải cao hơn và tốc độ chậm hơn (trong các ứng dụng băng tải) hoặc tốc độ rất cao (trong truyền động), các lưu ý cũng sẽ có phần khác biệt so với xích 35:

1. Bôi trơn đúng cách (Yếu tố then chốt)

• Không dùng mỡ đặc: Tuyệt đối không dùng mỡ bò (grease) bôi lên bề mặt xích. Mỡ quá đặc không thể thẩm thấu vào khu vực mài mòn chính là giữa chốt xích và bạc lót.

• Phương pháp: Tốt nhất là dùng dầu bôi trơn (nhớt) có độ nhớt phù hợp (ví dụ: SAE 30-50). Ở tốc độ thấp, có thể bôi thủ công định kỳ. Ở tốc độ cao, bắt buộc phải dùng hệ thống nhỏ giọt (drip-feed) hoặc ngâm trong bể dầu (oil bath).

• Mục tiêu: Dầu phải thấm vào các khớp nối để giảm ma sát và tản nhiệt.

2. Căn chỉnh độ đồng phẳng (Alignment)

• Do xích 40/08B khỏe hơn, nên khi bị lệch (misalignment), nó sẽ phá hủy răng nhông rất nhanh. Hai nhông chủ động và bị động phải nằm trên cùng một mặt phẳng và hai trục phải song song tuyệt đối.

• Chỉ cần một độ lệch nhỏ cũng gây mài mòn vẹt (mòn một bên) má xích và răng nhông, làm giảm tuổi thọ nghiêm trọng.

3. Kiểm soát độ chùng (Sag)

• Xích không bao giờ được phép quá căng. Xích căng sẽ phá hủy ổ trục (bạc đạn) và làm mòn nhanh chốt xích.

• Xích cần có một "độ võng" (sag) tiêu chuẩn. Nếu xích quá chùng, nó sẽ gây tải va đập (shock load) khi khởi động, gây tiếng ồn, và dễ văng ra khỏi nhông.

• Quy tắc chung: Độ võng ở giữa nhịp xích nên vào khoảng 1% - 2% khoảng cách giữa hai tâm trục.

4. Tải trọng và Môi trường

• Tránh quá tải: Mỗi loại xích 40/08B (1 dãy, 2 dãy, 3 dãy) đều có giới hạn tải bền kéo (tensile strength) rõ ràng. Vận hành vượt tải trọng này (dù chỉ là tải giật nhất thời) có thể gây hỏng xích.

• Môi trường:

  • Bụi bẩn: Nếu môi trường nhiều bụi (xi măng, gỗ, đất), bụi sẽ trộn với dầu bôi trơn tạo thành "kem mài mòn" (abrasive paste) phá xích rất nhanh. Cần vệ sinh thường xuyên và dùng hộp che (chain case).

  • Ẩm ướt/Hóa chất: Nếu môi trường là nước, axit, hoặc trong ngành thực phẩm, phải ưu tiên sử dụng xích Inox 304 (SUS304) hoặc xích mạ Nickel để chống gỉ sét.

Tóm lại, xích 40 / 08B là một lựa chọn cực kỳ linh hoạt cho tải trung bình, nhưng tuổi thọ của nó phụ thuộc gần như hoàn toàn vào việc bạn bôi trơn và căn chỉnh nó có chính xác hay không.