NHÔNG XÍCH (ĐĨA XÍCH) BĂNG TẢI BƯỚC ĐÔI - ĐIỀU THÚ VỊ VÀ CÁCH TIẾT KIỆM CHI PHÍ CHO BẠN!

Admin
13 thg 11
6 phút đọc

Xích băng tải bước đôi có thể dùng với nhông xích tải ở trường hợp nào?

Chúng ta hoàn toàn có thể dùng đĩa xích ANSI (ví dụ 30 răng) có bước xích tương đương để thay thế cho đĩa xích bước đôi (15 răng).

Đây là một giải pháp kỹ thuật rất phổ biến, tiết kiệm chi phí và hoàn toàn hợp lệ. Dưới đây là giải thích chi tiết:

1. Mối quan hệ giữa Xích Ansi (40, 50, 60, 80,...) và Xích bước đôi (C2040, C2050, C2060, C2080,...)

Ở đây ta sẽ nói về trường hợp cụ thể là xích ANSI 80-1R và xích C2080

Xích ANSI 80 (hay 80-1R): Là xích con lăn tiêu chuẩn, có bước xích (pitch) là 1 inch (25.4 mm).
Xích C2080 (Xích bước đôi): Là loại xích dựa trên xích 80, nhưng có bước xích gấp đôi, tức là 2.0 inch (50.8 mm). "C" là ký hiệu cho "Conveyor" (băng tải), và "20" cho biết nó là xích bước đôi. Quan trọng nhất, xích C2080 (loại con lăn nhỏ) có kích thước con lăn, má xích, ắc xích giống hệt xích ANSI 80.

2. Tại sao việc thay thế lại hoạt động?

Vì xích C2080 có bước xích (khoảng cách giữa hai con lăn) gấp đôi xích 80, nên khi lắp vào đĩa xích loại 80, nó sẽ "nhảy" qua một răng và ăn khớp vào răng tiếp theo.

Đĩa xích C2080 (15 răng): Được thiết kế chuyên dụng cho xích 2.0 inch. Nó có 15 hốc răng, mỗi hốc cách nhau 2.0 inch (tính theo đường kính vòng chia).
Đĩa xích 80 (30 răng): Được thiết kế cho xích 1 inch. Nó có 30 hốc răng, mỗi hốc cách nhau 1 inch.

Khi bạn đặt xích C2080 (bước 2.0") lên đĩa xích 80 (30 răng, hốc 1"), con lăn xích sẽ khớp vào hốc răng số 1, bỏ qua hốc số 2, khớp vào hốc số 3, bỏ qua hốc số 4... Cứ như vậy, nó chỉ sử dụng 15 trong số 30 hốc răng.

Do đó, một đĩa xích 80 (30 răng) sẽ hoạt động giống hệt như một đĩa xích C2080 (15 răng).

3. Điều kiện quan trọng cần lưu ý

Việc thay thế này chỉ hoạt động khi bạn tuân thủ các điều kiện sau:

Loại "Con Lăn Nhỏ": Bạn phải dùng xích bước đôi loại con lăn nhỏ (ví dụ: C2040, C2050, C2060, C2080, ...). Nếu bạn dùng xích bước đôi loại "con lăn lớn" (ví dụ: C2042, C2052, C2062, C2082, ...), con lăn của xích sẽ quá to, không lọt vào hốc răng của đĩa xích tiêu chuẩn (40, 50, 60, 80, ...).
Số răng gấp đôi: Đĩa xích tiêu chuẩn (loại 80) phải có số răng chính xác gấp đôi số răng của đĩa xích bước đôi (loại C2080) mà bạn muốn thay thế. (Ví dụ: 30 răng 80 thay cho 15 răng C2080; 40 răng 80 thay cho 20 răng C2080).
Số răng tối thiểu: Vì lý do này, nếu bạn cần dùng xích bước đôi C2080, đĩa xích tiêu chuẩn 80 được khuyên dùng nên có ít nhất 30 răng (để cung cấp 15 răng hiệu dụng). Sử dụng đĩa xích 80 có ít răng hơn (ví dụ 20 răng, cho 10 răng hiệu dụng) sẽ gây mòn xích và nhông rất nhanh.

4. Ưu điểm và Nhược điểm

Ưu điểm (Lý do nên dùng):
- Giá thành: Đĩa xích 80 (30 răng) thường rẻ hơn đáng kể so với đĩa xích C2080 (15 răng) vì chúng được sản xuất hàng loạt với số lượng lớn hơn nhiều.
- Tính sẵn có: Đĩa xích tiêu chuẩn (40, 50, 60, 80, ...) luôn có sẵn ở mọi cửa hàng vật tư cơ khí, trong khi đĩa xích bước đôi (C2040, C2050, C2060, C2080, ...) thường phải đặt hàng.
Nhược điểm (Cần cân nhắc):
- Mài mòn: Toàn bộ lực kéo của xích chỉ tác dụng lên 15 răng (cách quãng) của đĩa xích 80 (30 răng). 15 răng còn lại không bao giờ được sử dụng. Điều này làm cho 15 răng chịu tải bị mòn nhanh hơn so với khi bạn dùng đĩa C2080 (15 răng) chuyên dụng (vì đĩa chuyên dụng được thiết kế để toàn bộ 15 răng chia sẻ tải và mòn đều).

Kết luận

Việc dùng đĩa xích 80 (30 răng) thay cho C2080 (15 răng) là một giải pháp thông minh, tiết kiệm và phổ biến, đặc biệt trong các ứng dụng tải nhẹ đến trung bình, tốc độ chậm (như băng tải) nơi mà yếu tố chi phí và tính sẵn có được ưu tiên.

Một câu hỏi đặt ra là ta nên sử dụng 30 răng cho trường hợp trên hay 29 răng, 31 răng có được không? Và sử dụng số răng nào là tối ưu nhất?

Điều này là hoàn toàn có thể và thậm chí được khuyến khích trong một số trường hợp để tăng tuổi thọ của nhông xích.

Dưới đây là những điều sẽ xảy ra:

Tăng tuổi thọ nhông xích (Sprocket Life Extension):
- Xích bước đôi (ví dụ: C2080) có bước xích gấp đôi so với xích tiêu chuẩn (ví dụ: #80). Khi chạy với nhông xích tiêu chuẩn #80, con lăn của xích bước đôi sẽ chỉ ăn khớp với một nửa số răng của nhông xích.
- Nếu nhông xích có số răng lẻ (ví dụ: 15, 17, 19, v.v.): Sau mỗi vòng quay của nhông xích, xích sẽ ăn khớp với các răng khác nhau (do số răng lẻ, con lăn xích sẽ bỏ qua răng tiếp theo so với vòng quay trước đó). Điều này giúp phân bổ độ mòn đều cho tất cả các răng trên nhông xích trong hai vòng quay đầy đủ, từ đó kéo dài tuổi thọ của nhông xích.
- Nếu nhông xích có số răng chẵn: Xích sẽ luôn chỉ ăn khớp với cùng một nửa số răng của nhông xích, dẫn đến mòn không đều và giảm tuổi thọ.
Yêu cầu về số răng:
- Các nhà sản xuất thường khuyến nghị có thể sử dụng nhông xích tiêu chuẩn cho xích bước đôi, miễn là số răng của nhông xích lớn hơn một ngưỡng nhất định, thường là từ 30 răng trở lên (hoặc đôi khi là 15 răng trở lên, tùy thuộc vào loại con lăn trên xích bước đôi).
- Tuy nhiên, để tối ưu hóa, nhông xích có số răng lẻ là lựa chọn ưu tiên để tận dụng cơ chế ăn khớp luân phiên và kéo dài tuổi thọ.

Tóm lại:

Việc bạn dùng đĩa xích tải ANSI có số răng lẻ thay cho nhông xích được thiết kế riêng cho xích bước đôi là một kỹ thuật được công nhận để tăng độ bền và tuổi thọ của nhông xích khi sử dụng với xích bước đôi. Điều này xảy ra nhờ vào việc các con lăn xích sẽ luân phiên ăn khớp với các răng khác nhau của nhông xích sau mỗi vòng quay.

Việc lựa chọn tối ưu nhất sẽ là sử dụng nhông xích tiêu chuẩn có 31 răng trong trường hợp trên.

Đây là lý do:

Số răng làm việc thực tế:
- Xích bước đôi (Double Pitch Chain) có bước xích gấp đôi. Khi chạy trên nhông xích tiêu chuẩn (Single Pitch Sprocket), nó chỉ ăn khớp với một nửa số răng của nhông xích.
- Nhông xích tiêu chuẩn có 31 răng sẽ có 15.5 răng làm việc (working teeth).
Tăng tuổi thọ (Quan trọng nhất):
- Như đã giải thích trước đó, đối với xích bước đôi chạy trên nhông tiêu chuẩn, việc sử dụng số răng lẻ (như 31) là tối ưu nhất.
- Khi nhông xích có số răng lẻ, sau mỗi vòng quay, con lăn của xích sẽ ăn khớp với răng khác so với vòng quay trước. Cơ chế "ăn khớp luân phiên" (hay "hunting tooth") này giúp phân bổ độ mòn đều cho tất cả 31 răng trong suốt 2 vòng quay, từ đó kéo dài tuổi thọ của nhông xích một cách đáng kể.
So sánh với các lựa chọn khác:
- Nhông 30 răng (Chẵn): Sẽ có 15 răng làm việc. Xích sẽ luôn chỉ ăn khớp với cùng một nửa số răng (15 răng), dẫn đến mòn không đều và tuổi thọ thấp hơn so với nhông 31 răng.
- Nhông 29 răng (Lẻ): Sẽ có 14.5 răng làm việc. Mặc dù là số lẻ, nhưng theo các khuyến nghị kỹ thuật, nhông xích tiêu chuẩn dùng cho xích bước đôi nên có ít nhất 30 răng để đảm bảo sự ăn khớp tốt và tuổi thọ. Số 31 là lựa chọn lẻ và lớn hơn 30, đạt cả hai tiêu chí.